کلام سعدی‌؛ آینه تمام نمای حیات اجتماعی

تهران- ایرنا- سعدی شاعری پارسی گو و ‌استاد ملک سخن است که‌ علاوه بر بازنمایی زمانه خود در آثارش، با شناختی‌ ژرف‌ و دقیق‌ چنان‌ سیمایی‌ از آدمی‌ عرضه‌ می ‌دارد که‌ همگان‌ می‌ توانند تصویر خویش‌ را در آینه‌ کلام‌ او ببینند و با بهره‌ گرفتن‌ از زیور آموزه ‌ها و اندرزهایش، گفتار و رفتار خود را به‌ زیبایی‌ و کمال‌ بیارایند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تاریخ‌ درخشان‌ ادبیات‌ ایران شاعران‌ و نویسندگان‌ بزرگ‌ بسیاری به خود دیده اما در میان‌ این بزرگان‌ و فرزانگان‌، سعدی‌ به لحاظ اینکه در عرصه نظم‌ و نثر، اثرهای ارزشمندی خلق کرده است‌، بی‌ همتا نامیده می شود‌. وی را باید به حق شاعری بزرگ و نویسنده‏ای نوآور و خلاق دانست؛ مردی فرهیخته و فرهنگ دوست که میراث‌ معنوی‌ اش برای‌ ایران‌ و جهان‌ آمیزه ‌ای‌ از همه‌ دستاوردهای‌ نیکو بود.

شیخ مصلح الدین مشرف الدین محمدبن عبدالله مشهور به سعدی در شیراز به دنیا آمد اما هند و ایران‌ و جهان‌ عرب‌ و شمال‌ آفریقا قلمرو وی‌ بود و از هر جایی تجربه هایی کسب کرد تا گلستانی‌ پدید آورد که‌ امروز مشتاقان‌ بسیاری دارد.

سیاحت‌ سعدی‌ در دنیای‌ روزگار خود تنها مشاهده‌ تجربه های‌ بشری‌ نیست‌، بلکه با چشم‌ بصیرت‌ و تأمل‌ به‌ جهان‌ نگریستن‌ و از آن‌ درس‌ آموختن‌، ویژگی‌ ممتاز مکتب‌ این‌ پیر جهان دیده‌ به شمار می رود. از این رو می توان اندیشه‌ و آرای وی‌ را نمونه ‌ای‌ اررزشمند از دستاوردهای‌ فکری‌ به‌ حساب‌ آورد که‌ از میراث‌ تمدنی‌ بشری‌ به‌ اندازه‌ کافی‌ بهره برد و در قید و بند محدوده ‌ای‌ خاص‌ باقی‌ نماند‌.

سعدی‌ در برخورد با حکمرانان‌ به‌ گونه‌ای‌ با زبان ادب سخن‌ می گفت که‌ کمتر فردی‌ در قلمرو فرهنگ‌ ایران‌ بدین‌ پایه‌ و مایه‌ سخن‌ گفته‌ است‌. او رفتار ناپسند حاکمان‌ را در کلامی‌ تلخ‌ نکوهش‌ می‌کرد و در پی‌ کشف‌ معنی‌ و حقیقت‌ زیبایی‌ و خیر در عرصه‌ های‌ مختلف‌ حیات انسانی‌، صمیمانه‌ و معرفت‌ شناسانه‌ حضور می یافت.

این پارسی گوی شیرازی با سرودن اشعاری زیبا و خلق شاهکارهایی همچون گلستان و بوستان خدمت های ارزنده ای به ادب و فرهنگ این مرز و بوم کرد. بوستان یا سعدی نامه نخستین اثر بزرگ هنری او بود که در 10باب و قالب مثنوی سروده شد. وی در این منظومه تعلیمی با سرودن شعرهای دلنشین در هر بخش از آن حکایت هایی شیرینی را بیان می کند که هرکدام بیانگر نکته هایی چون عدل، احسان، عشق، تواضع، رضا، ذکر، تربیت، توبه، مناجات و شکر هستند.

سعدی یک سال پس از خلق بوستان، اثر ارزنده گلستان را که آمیخته ای از نثر و نظم بود به پایان رساند و در این اثر یک دیباچه و هشت باب با نثری مسجع(آهنگین) را به کار برده که بیشتر نوشته های آن کوتاه و به شیوه داستان ها و نصیحت های اخلاقی است.

مواعظ، صاحبیه، قصاید سعدی، مراثی سعدی، مفردات سعدی، کتاب نصیحه الملوک، رساله در عقل و عشق، الجواب، مجالس پنجگانه و هزلیات سعدی از دیگر اثرهای استاد سخن پارسی محسوب می شود.

شهرت جهانی این سخن سرای نامی ایران زمین سبب شد تا مرکز سعدی شناسی ایران از 1381 خورشیدی، یکم اردیبهشت را روز بزرگداشت او اعلام کند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت روز بزرگداشت سعدی با «سیده الهام باقری» استاد زبان و ادبیات فارسی و رییس موسسه هافز(هنر، ادب، فرهنگ زنان) به گفت وگو پرداخته است.

**نو و به روز بودن بوستان و گلستان
سعدی در گلستان و بوستان شخصیت های متفاوتی را ارایه می کند. در گلستان شخصیت یک جامعه شناس و انسانی را نشان می دهد که بی زمان و بی مکان است؛ یعنی می توان این انسان را به زمان حال نسبت داد اما در بوستان شخصیتی و جامعه ای آرمانی ارایه می دهد و آرزو دارد که چنین جامعه ای ایجاد شود. بنابراین امروزه وقتی فردی بوستان را بخواند آرزو می کند که چنین شرایطی ایجاد شود و خود او چنین فردی آرمانی باشد. هر چند در گلستان خود فرد و واقعیت های وجود او و تضادهایی که یک انسان دارد، دیده می شود؛ چرا که این انسان بی زمان و بی مکان است. از این رو متن گلستان و بوستان قدیمی و کهنه نمی شود.

**تاثیر سعدی بر تغییر نگرش غرب به اسلام
نگاه اروپاییان تا زمان رنسانس به شرق به ویژه اسلام همراه با بدبینی بود اما زمانی که کتاب هایی همچون گلستان و بوستان و دیگر کتاب های فارسی در آنجا ترجمه و چاپ شد این نگاه تا حدودی تغییر یافت. گلستان برای نخستین بار در 1636 میلادی به زبان فرانسوی به اروپا راه پیدا کرد و متن آن وارد کتاب های درسی آنها و به این ترتیب اروپا به نوعی با اسلام آشنا شد؛ یعنی سعدی به نوبه خود توانست نوعی نگرش در اروپا نسبت به اسلام را تغییر دهد.

متن کتاب های سعدی مربوط به ایران و یک مکان خاص نیست و به همه دنیا مربوط می شود. از زمانی که در سده 17 میلادی سعدی در اروپا شناخته شد تا امروز این متن بارها بازتعریف و ترجمه شده است زیرا متن های او فرازمان و فرامکان بود و در هر کجا که چاپ شود برای مردم آنجا قابل درک و دریافت است و می توانند آن را در زندگی خود به کار ببرند. بنابراین متن نوشته های سعدی توانست در اروپا کاربردی شود و هر شخصی بنابر زمان و مکان و زندگی خود از آن استفاده کند.

**نگاه سعدی به انسان
سعدی در هر متن از نوشته های خود یک نوع انسان را تعریف می کند؛ یعنی شخصیت سعدی که در بوستان دیده می شود با سعدی گلستان و غزل های او متفاوت است. از این رو نمی توان یک نوع نگاه به انسان را در نوشته های او دید. این شاعر انسانی جهانگرد و هوشیار بود به همین سبب سخنان او را باید نوعی نصیحت برای بشر امروزی دانست از این رو در نوشته های خود موقعیت های خاصی را می سازد و بعد نصیحت هایی برای انسان ارایه می دهد. وی با توجه به زمان و مکان های خاص، سخنان متفاوتی می کند و انسان های خاصی را برای هر دوره در نظر دارد. برای نمونه در بوستان آرزو می کند انسانی قانع، هوشمند، با تواضع، شکرگزار، عادل، باتدبیر و ... وجود داشته باشد.

**تاثیر اشعار و نوشته های سعدی بر جوامع کنونی
سعدی در متن نوشته های خود به زبان شعر و نثر به ویژگی های انسانی مانند تربیت، اخلاق، احسان، توبه کردن و ... پرداخته است. ویژگی هایی که جامعه و انسان امروزی نیز بی نیاز از آن نیست و سعدی نتیجه کلی را درباره آنها می گیرد. سعدی به انسانیت و بشر دوست بودن توجه خاصی دارد که مهمترین نمونه آن هم می توان به شعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند» اشاره کرد.

شعرها و نوشته های سعدی را می توان برای وضعیت جوامع کنونی مفید و کاربردی دانست. برای نمونه طنزهای او تا به امروز هم کارکردهای خاص خود را دارد زیرا این نوع سخن بهترین روش برای بیان آسیب های جامعه است و بیشتر منتقدان هم از آن استفاده می کنند. هر چند در این نوع انتقاد هم انتقال آن سریع تر اتفاق می افتد و هم تاثیر بیشتری بر روی مخاطب خود می گذارد. سعدی در کنار طنزهای خود حکایت هایی هم دارد که از آن به صورت آگاهانه برای انتقال مفاهیم به جامعه استفاده می کند. هر چند کوتاه گویی و سهل و ممتنع بودن مطلبش نیز تاثیر زیادی بر روی مخاطب می گذارد.

*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9370**2002**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي مناسبت ها بزرگداشت سعدي سخن سراي بزرگ فارسي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۱۶۱۹۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«خدای جنگ» حسین دارابی مجوز ساخت گرفت

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی سازمان سینمایی، فیلمنامه‌های «خدای جنگ» به تهیه‌کنندگی سعید سعدی، کارگردانی حسین دارابی و نویسندگی احسان ثقفی یزدی، «کینه» به تهیه‌کنندگی سعید خانی نامقی و کارگردانی سیدحسام فرهمندجو و نویسندگی سیدحسام فرهمندجو و محمدعلی حسینی، «به هرحال رها» به تهیه‌کنندگی، کارگردانی و نویسندگی قاسم فهیم خواه، «خاتی» به تهیه‌کنندگی محمد کمالی پور، کارگردانی و نویسندگی فریدون نجفی و «برای رعنا» به تهیه‌کنندگی مرتضی شایسته و کارگردانی و نویسندگی ایمان آقامحمدحسین یزدی، موافقت شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی را اخذ کردند.

فیلم سینمایی «خدای جنگ» بعد از «مصلحت» دومین همکاری حسین دارابی کارگردان سینما با سازمان هنری رسانه‌ای اوج است و پیش تولید این فیلم سینمایی به تهیه کنندگی سعید سعدی آبان ماه ۱۴۰۲ آغاز شده بود. «خدای جنگ» روایتی حساس از یک اتفاق واقعی و مهمِ معاصر است.

کد خبر 6099607